Mieszkańcy gminy jako jej społeczność lokalna – lokalna wspólnota samorządowa – mają bezpośredni a także pośredni wpływ na rozstrzygnięcia o istotnych sprawach gminy.[1] Bezpośredni wpływ ujawnia się w głosowaniu powszechnym poprzez wybory i referendum; pośredni za pomocą organów gminy. W wyborach mieszkańcy wybierają radę gminy, zaś w drodze referendum członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować o sprawach dotyczących tej wspólnoty (zwłaszcza dotyczących samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne, odwołania oraz odwołania pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego przed upływem karencji).
Ustawa o samorządzie gminnym wyróżnia dwa organy gminy, poprzez działanie których w pośredniej formie wyraża się wola wspólnoty samorządowej: rada gminy i zarząd gminy.
Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy. Kadencja trwa 4 lata licząc od dnia wyborów, a jej skład (liczba radnych) uzależniony jest od liczby mieszkańców. Wybory są przeprowadzane na podstawie Ordynacji wyborczej. Radni reprezentują wyborców, utrzymują stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, przyjmują zgłaszane przez nich postulaty i przedstawiają je organom gminy do rozpatrzenia.[2]
