Sport,
zarówno amatorski, jak i profesjonalny (wyczynowy) odgrywa ważną pozytywną rolę
w społeczeństwie. Można wskazać na pięć głównych funkcji sportu, które
przemawiają za jego finansowaniem ze środków publicznych.
Po
pierwsze pozytywnie wpływa na stan zdrowia społeczeństwa, gdyż podejmowanie
aktywności fizycznej niezależnie od jej formy, a więc różnych zabaw, ćwiczeń w
ramach dowolnych dyscyplin sportowych wpływa na poprawę zdolności wysiłkowej,
wykształcenie sprawności i umiejętności fizycznych, zapobiega chorobom
cywilizacyjnym, odznacza się korzystnym wpływem na zdolność do pracy fizycznej
i umysłowej.
Odnosząc
się do chorób cywilizacyjnych, tak często występujących obecnie, można wskazać,
że aktywność fizyczna odgrywa szczególną rolę poprzez:
-
kompensacje braku ruchu,
-
neutralizowanie stresów i przeciążeń
psychicznych,
-
zapobieganie szeregowi chorób i dolegliwości,
-
regenerację sił fizycznych i psychicznych,
-
kształtowanie ciała i charakteru, rozwijanie
zainteresowań,
-
zaspokajanie innych potrzeb.
Podejmowanie
systematycznej aktywności fizycznej skutkuje wieloma zmianami adaptacyjnymi w
organizmie. Pozytywnie wpływa na:
-
układ krążenia,
-
układ ruchowy i układ kostny,
-
układ oddechowy,
-
objętości i skład krwi,
-
reakcje hormonalne,
-
reakcje immunologiczne i układ odpornościowy,
-
zdrowie psychiczne[1].
Przeprowadzone
badania dostarczają dowodów, które świadczą o doniosłym znaczeniu regularnej
aktywności fizycznej w przeciwdziałaniu chorobom układu krążenia, zmniejszeniu
przedwczesnej śmiertelności i ograniczeniu umieralności ogólnej. Przeprowadzone
badania epidemiologiczne odnosiły się do różnych populacji i, co należy
podkreślić, obejmowały długi czas obserwacji. Badania te dotyczyły zawodowej
oraz pozazawodowej aktywności fizycznej, wysiłku o różnej intensywności i
czasie trwania.2
Podkreśla
się również, iż znaczna część lekarzy nie przywiązuje dużej wagi do udziału
ukierunkowanych ćwiczeń fizycznych w profilaktyce i leczeniu chorób
przewlekłych. Skutkiem tego jest fakt, że lekarze za rzadko nakłaniają swoich
pacjentów do zwiększonego codziennego wysiłku fizycznego, a wiele osób z powodu
wielu obowiązków i prowadzenia siedzącego trybu życia nie dba dość dobrze o
własne zdrowie i o własną aktywność fizyczną. Można wręcz użyć stwierdzenia, że
„być może obojętny a niekiedy wręcz niechętny stosunek części lekarzy do aktywności
ruchowej przyczynia się do tego, że społeczeństwo polskie należy do najmniej
aktywnych fizycznie w Europie. Opublikowane niedawno przez nasz zespół wyniki
międzynarodowych badań wykonanych w ramach Programu CINDI WHO wskazują, że
ponad 70% mieszkańców dużych miast w Polsce prowadzi siedzący tryb życia”[2].
Po
drugie sport służy promocji zdrowia i zapobiega uzależnieniom. Aktywność
sportowa pozwala młodzieży zyskać uznanie poprzez posiadanie własnych osiągnięć,
pomaga w kształtowaniu samodyscypliny. Grupa jest wtedy czynnikiem, który
wywiera pozytywny nacisk na wypracowanie wyniku i zwycięstwa. Sport wpływa bez
wątpienia na zachowanie kondycji fizycznej, a jest to jeden z elementów, który
przekłada się na poczucia własnej wartości. Co więcej nabyte we wczesnych
latach życia umiejętności i nawyki pozostają są zazwyczaj trwałe przez całe
życie. Sport może być zatem skutecznym narzędziem profilaktyki uzależnień[3].
Po
trzecie, biorąc pod uwagę powyższe tak istotne jest, że sport wyczynowy
(zwłaszcza, gdy reprezentanci Polski odnoszą sukcesy) pociąga za sobą
zainteresowanie sportem przez młodzież i dzieci. Można bowiem stwierdzić, iż
praktycznie każdy sposób, który skutkuje trwałym zainteresowaniem młodzieży i
osób dorosłych sportem jest wart uwagi i rozważenia. Zwłaszcza wśród młodzieży
fascynacja osiągnięciami sportowymi reprezentantów Polski i związana z tym ich
własna aktywność fizyczna jest tak istotna w kontekście małej aktywności wśród
młodzieży w ogóle i słabej aktywizacji fizycznej w szkołach. Wspomnieć należy,
iż lekcje wychowania fizycznego odbierane są zarówno przez młodzież, jak i
dorosłych jako lekcje drugiej kategorii, mało istotne, a często występującym
zjawiskiem jest rezygnacja z udziału w tych lekcjach poprzez zwolnienie
lekarskie. „Sport to istotny element w procesie wychowywania młodzieży i
państwo polskie nie powinno na tym polu zaniedbywać swoich obowiązków”[4].
Po
czwarte sport wyczynowy rozsławia państwo oraz region, z którego wywodzą się
zawodnicy. Ważne wydarzenia sportowe, rangi międzynarodowej, również korzystnie
wpływają na popularyzację Polski na arenie międzynarodowej. Wskazują, że jest
to kraj rozwinięty, o dobrej infrastrukturze; zdolny do podjęcia tak dużego
wysiłku organizacyjnego i finansowego.
Po
piąte „sport jest ważną gałęzią gospodarki - generuje około 2% światowego PKB.
Ponadto wielkie wydarzenia sportowe mają pozytywny wpływ na turystykę i
zatrudnienie”[5].
Nie można zatem nie dostrzec znaczenia ekonomicznego sektora sportowego w
gospodarce danego państwa. Sektor ten gromadzi przychody, które są skutkiem z
jednej strony aktywności sportowej społeczeństwa, z drugiej zaś związane są z
produkcją sprzętu oraz ubrań sportowych.
Ponadto
trzeba mieć na uwadze przychody z pozostałych sektorów gospodarki, które
produkują towary i świadczą usługi, które są bezpośrednio i pośrednio związane
z aktywnością sportową. Nie ulega zatem wątpliwości, że przemysł sportowy ma
korzystny wpływ na wzrost gospodarczy oraz na zatrudnienie.
Ponadto
masowe imprezy sportowe mają pozytywny wpływ na rozwój turystyki sportowej.
„Sport uwzględniano w celach strategii „Europa 2020”. Według danych Rachunku
satelitarnego sportu dla Polski udział sportu w gospodarce ogółem oszacowano na
20,7 mld zł, czyli około 2% PKB Polski w 2006 roku. Zatrudnienie związane ze
sportem obliczono na poziomie 1,5% ogólnego zatrudnienia. Udział wydatków
gospodarstw domowych na sport w wydatkach domowych wyniósł 1,2%, a eksport
produktów i usług sportu oceniono na 0,9% eksportu ogółem. Wartość dodaną
brutto generowaną przez sport oszacowano na poziomie 1,25% wartości dodanej
brutto dla całej gospodarki, i była ona niższa niż w Austrii, na Cyprze i w
Wielkiej Brytanii”[6].
Sport
zwłaszcza ten o charakterze lokalnym jest czynnikiem, który przyspiesza wzrost
gospodarczy i wpływa korzystnie na tworzenie miejsc pracy. Komisja Wspólnot
Europejskich Unii Europejskiej wyraziła pogląd, iż sport może mieć wpływ na
tworzenie się miejsc pracy oraz na wzrost i ożywienie gospodarcze. Jest to
czynnik niezwykle istotny zwłaszcza na obszarach słabo rozwiniętych.
Sport
może pełnić rolę czynnika, który włącza społecznie, jest narzędziem rozwoju na
szczeblu lokalnym i regionalnym, przyczynia się do rewitalizacji miast i
rozwoju obszarów wiejskich, a razem z turystyką prowadzi do rozbudowy
infrastruktury jako działalności finalnej współpracy różnych podmiotów w
zakresie budowy obiektów sportowych[7].
[1] http://umed.pl/geriatria/pdf/Zalecenia_dotyczace_aktywnosci_ruchowej_w_profilaktyce_chorob_ukladu_krazeni a.pdf
(dostęp dnia 27.02.2016).
[2] Ibidem.
[4] http://facethesport.pl/o-finansowaniu-sportu-zawodowego-z-budzetu-panstwa/ (dostęp dnia
27.02.2016).
[5] P. Godlewski, Globalny i
lokalny wymiar współczesnego sportu [w:] Sport
i rekreacja a wyzwania współczesnej cywilizacji, Uniwersytet Szczeciński
Zeszyty Naukowe Nr 689 Ekonomiczne problemy usług nr 78, Szczecin 2011, s. 11.
[7] Ibidem, s. 18.