Przesłanki finansowania sportu przez jednostki samorządu terytorialnego

Sport, zarówno amatorski, jak i profesjonalny (wyczynowy) odgrywa ważną pozytywną rolę w społeczeństwie. Można wskazać na pięć głównych funkcji sportu, które przemawiają za jego finansowaniem ze środków publicznych.

Po pierwsze pozytywnie wpływa na stan zdrowia społeczeństwa, gdyż podejmowanie aktywności fizycznej niezależnie od jej formy, a więc różnych zabaw, ćwiczeń w ramach dowolnych dyscyplin sportowych wpływa na poprawę zdolności wysiłkowej, wykształcenie sprawności i umiejętności fizycznych, zapobiega chorobom cywilizacyjnym, odznacza się korzystnym wpływem na zdolność do pracy fizycznej i umysłowej.

Odnosząc się do chorób cywilizacyjnych, tak często występujących obecnie, można wskazać, że aktywność fizyczna odgrywa szczególną rolę poprzez:

-          kompensacje braku ruchu,

-          neutralizowanie stresów i przeciążeń psychicznych,

-          zapobieganie szeregowi chorób i dolegliwości,

-          regenerację sił fizycznych i psychicznych,

-          kształtowanie ciała i charakteru, rozwijanie zainteresowań,

-          zaspokajanie innych potrzeb.

Podejmowanie systematycznej aktywności fizycznej skutkuje wieloma zmianami adaptacyjnymi w organizmie. Pozytywnie wpływa na:

-          układ krążenia,

-          układ ruchowy i układ kostny,

-          układ oddechowy,

-          objętości i skład krwi,

-          reakcje hormonalne,

-          reakcje immunologiczne i układ odpornościowy,

-          zdrowie psychiczne^[1].

Przeprowadzone badania dostarczają dowodów, które świadczą o doniosłym znaczeniu regularnej aktywności fizycznej w przeciwdziałaniu chorobom układu krążenia, zmniejszeniu przedwczesnej śmiertelności i ograniczeniu umieralności ogólnej. Przeprowadzone badania epidemiologiczne odnosiły się do różnych populacji i, co należy podkreślić, obejmowały długi czas obserwacji. Badania te dotyczyły zawodowej oraz pozazawodowej aktywności fizycznej, wysiłku o różnej intensywności i czasie trwania.2

Podkreśla się również, iż znaczna część lekarzy nie przywiązuje dużej wagi do udziału ukierunkowanych ćwiczeń fizycznych w profilaktyce i leczeniu chorób przewlekłych. Skutkiem tego jest fakt, że lekarze za rzadko nakłaniają swoich pacjentów do zwiększonego codziennego wysiłku fizycznego, a wiele osób z powodu wielu obowiązków i prowadzenia siedzącego trybu życia nie dba dość dobrze o własne zdrowie i o własną aktywność fizyczną. Można wręcz użyć stwierdzenia, że „być może obojętny a niekiedy wręcz niechętny stosunek części lekarzy do aktywności ruchowej przyczynia się do tego, że społeczeństwo polskie należy do najmniej aktywnych fizycznie w Europie. Opublikowane niedawno przez nasz zespół wyniki międzynarodowych badań wykonanych w ramach Programu CINDI WHO wskazują, że ponad 70% mieszkańców dużych miast w Polsce prowadzi siedzący tryb życia”^[2].

Po drugie sport służy promocji zdrowia i zapobiega uzależnieniom. Aktywność sportowa pozwala młodzieży zyskać uznanie poprzez posiadanie własnych osiągnięć, pomaga w kształtowaniu samodyscypliny. Grupa jest wtedy czynnikiem, który wywiera pozytywny nacisk na wypracowanie wyniku i zwycięstwa. Sport wpływa bez wątpienia na zachowanie kondycji fizycznej, a jest to jeden z elementów, który przekłada się na poczucia własnej wartości. Co więcej nabyte we wczesnych latach życia umiejętności i nawyki pozostają są zazwyczaj trwałe przez całe życie. Sport może być zatem skutecznym narzędziem profilaktyki uzależnień^[3].

Po trzecie, biorąc pod uwagę powyższe tak istotne jest, że sport wyczynowy (zwłaszcza, gdy reprezentanci Polski odnoszą sukcesy) pociąga za sobą zainteresowanie sportem przez młodzież i dzieci. Można bowiem stwierdzić, iż praktycznie każdy sposób, który skutkuje trwałym zainteresowaniem młodzieży i osób dorosłych sportem jest wart uwagi i rozważenia. Zwłaszcza wśród młodzieży fascynacja osiągnięciami sportowymi reprezentantów Polski i związana z tym ich własna aktywność fizyczna jest tak istotna w kontekście małej aktywności wśród młodzieży w ogóle i słabej aktywizacji fizycznej w szkołach. Wspomnieć należy, iż lekcje wychowania fizycznego odbierane są zarówno przez młodzież, jak i dorosłych jako lekcje drugiej kategorii, mało istotne, a często występującym zjawiskiem jest rezygnacja z udziału w tych lekcjach poprzez zwolnienie lekarskie. „Sport to istotny element w procesie wychowywania młodzieży i państwo polskie nie powinno na tym polu zaniedbywać swoich obowiązków”^[4].

Po czwarte sport wyczynowy rozsławia państwo oraz region, z którego wywodzą się zawodnicy. Ważne wydarzenia sportowe, rangi międzynarodowej, również korzystnie wpływają na popularyzację Polski na arenie międzynarodowej. Wskazują, że jest to kraj rozwinięty, o dobrej infrastrukturze; zdolny do podjęcia tak dużego wysiłku organizacyjnego i finansowego.

Po piąte „sport jest ważną gałęzią gospodarki - generuje około 2% światowego PKB. Ponadto wielkie wydarzenia sportowe mają pozytywny wpływ na turystykę i zatrudnienie”^[5]. Nie można zatem nie dostrzec znaczenia ekonomicznego sektora sportowego w gospodarce danego państwa. Sektor ten gromadzi przychody, które są skutkiem z jednej strony aktywności sportowej społeczeństwa, z drugiej zaś związane są z produkcją sprzętu oraz ubrań sportowych.

Ponadto trzeba mieć na uwadze przychody z pozostałych sektorów gospodarki, które produkują towary i świadczą usługi, które są bezpośrednio i pośrednio związane z aktywnością sportową. Nie ulega zatem wątpliwości, że przemysł sportowy ma korzystny wpływ na wzrost gospodarczy oraz na zatrudnienie.

Ponadto masowe imprezy sportowe mają pozytywny wpływ na rozwój turystyki sportowej. „Sport uwzględniano w celach strategii „Europa 2020”. Według danych Rachunku satelitarnego sportu dla Polski udział sportu w gospodarce ogółem oszacowano na 20,7 mld zł, czyli około 2% PKB Polski w 2006 roku. Zatrudnienie związane ze sportem obliczono na poziomie 1,5% ogólnego zatrudnienia. Udział wydatków gospodarstw domowych na sport w wydatkach domowych wyniósł 1,2%, a eksport produktów i usług sportu oceniono na 0,9% eksportu ogółem. Wartość dodaną brutto generowaną przez sport oszacowano na poziomie 1,25% wartości dodanej brutto dla całej gospodarki, i była ona niższa niż w Austrii, na Cyprze i w Wielkiej Brytanii”^[6].

Sport zwłaszcza ten o charakterze lokalnym jest czynnikiem, który przyspiesza wzrost gospodarczy i wpływa korzystnie na tworzenie miejsc pracy. Komisja Wspólnot Europejskich Unii Europejskiej wyraziła pogląd, iż sport może mieć wpływ na tworzenie się miejsc pracy oraz na wzrost i ożywienie gospodarcze. Jest to czynnik niezwykle istotny zwłaszcza na obszarach słabo rozwiniętych.

Sport może pełnić rolę czynnika, który włącza społecznie, jest narzędziem rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym, przyczynia się do rewitalizacji miast i rozwoju obszarów wiejskich, a razem z turystyką prowadzi do rozbudowy infrastruktury jako działalności finalnej współpracy różnych podmiotów w zakresie budowy obiektów sportowych^[7].

---

[1]   http://umed.pl/geriatria/pdf/Zalecenia_dotyczace_aktywnosci_ruchowej_w_profilaktyce_chorob_ukladu_krazeni a.pdf (dostęp dnia 27.02.2016).

[2] Ibidem.

[3] S. Arternburn, J. Burns, Narkotyki:jak uchronić przed nimi swoje dzieci?, Lublin 2005, s. 82.

[4] http://facethesport.pl/o-finansowaniu-sportu-zawodowego-z-budzetu-panstwa/ (dostęp dnia 27.02.2016).

[5]   P. Godlewski, Globalny i lokalny wymiar współczesnego sportu [w:] Sport i rekreacja a wyzwania współczesnej cywilizacji, Uniwersytet Szczeciński Zeszyty Naukowe Nr 689 Ekonomiczne problemy usług nr 78, Szczecin 2011, s. 11.

[6]   Ibidem, s. 17.

[7]   Ibidem, s. 18.