Ocena skuteczności realizowanych działań gminy w rozwiązywaniu problemów społecznych

[dzisiaj prezentujemy podrozdział pracy licencjackiej o zadaniach gminy w rozwiązywaniu problemów społecznych]

Proces realizacji strategii wymaga zastosowania procedur oceniających i monitorujących jej efektywność oraz stopień wdrożenia poszczególnych priorytetów, celów strategicznych i kierunków działań. Strategia ma charakter otwarty i elastyczny, co oznacza, że poszczególne jej elementy w trakcie realizacji mogą być modyfikowane pod kątem dostosowania do zmiennej sytuacji społecznej, gospodarczej, demograficznej itp. Zapisane w strategii zadania nie powinny być zatwierdzone raz na zawsze – raz w roku powinny być one przeglądane i ewentualnie korygowane bądź uzupełniane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Równocześnie do dokumentu strategii powinny być wprowadzane nowe projekty, wynikające z pojawiających się możliwości (na przykład pozyskanie dodatkowych środków), bądź zgłaszanych potrzeb. W tym celu niezbędne są działania monitorujące właściwego wdrażania opracowanej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.

            Jednym w ważnych problemów w realizacji strategii jest realna możliwość skutecznego jej wdrażania, które jest procesem ciągłym. Właściwe wdrażanie strategii wymaga połączenia wysiłków wielu instytucji, organizacji i osób. Obejmuje przyjęcie wszystkich wdrożonych projektów, weryfikację istniejących i opracowanie brakujących programów realizacyjnych. Wdrażanie strategii wiąże się z kilkoma podstawowymi zasadami. Wdrażanie strategii musi stać się elementem systemu zarządzania gminą. Zdecydowana cześć zadań zapisanych w strategii dotyczy zakresu i kompetencji działania gminy, dlatego konieczna jest współpraca z podmiotami zewnętrznymi, innymi instytucjami. Zapewnienie sprawnego wdrażania strategii wymaga sprawnej i efektywnej koordynacji. Zasada ciągłości procesu planowania rozwoju wymusza ustanowienie mechanizmu, który pozwoli na bieżącą ocenę postępu prac wdrożeniowych oraz okresową weryfikację realizowanej strategii. Mechanizmem umożliwiającym taką ocenę jest monitoring.

            Monitoring jest śledzeniem i oceną realizacji zaplanowanych działań. To proces mający na celu analizowanie stanu zaawansowania projektu i jego zgodności z postawionymi celami. Istotą monitorowania jest wyciąganie wniosków z tego, co zostało i nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki sposób, aby osiągnąć zakładany cel w przyszłości.

            Oprócz budowy sprawnego systemu monitorowania pozwalającego na szybki wgląd w postępy prowadzonych działań, konieczne jest powstanie systemu obiektywnej oceny – ewaluacji efektów uzyskiwanych w wyniku realizowanych działań.

            Celem stosowanych procedur monitorujących powinno być przede wszystkim ocenianie efektywności realizacji założonych działań strategicznych i osiągania założonych efektów. Niezbędna jest więc okresowa ocena realizacji założonych zadań oraz coraz szersze zaangażowanie społeczne w proces wdrażania i monitorowania strategii. Dobrze stosowane, stałe, poddane szerokiemu uczestnictwu mechanizmy monitorujące zapewnić powinny skuteczne osiąganie celów strategicznych, elastyczne reagowanie na zmiany oraz oszczędne i efektywne wydatkowanie środków publicznych.

            Monitoring realizacji strategii oznacza stałą kontrolę jej realizacji i prowadzi do okresowej oceny skutków wdrażanych zadań dla życia społeczno – gospodarczego gminy.

            Ocena polityki, programu czy projektu to określenie ich wartości w stosunku do wcześniej zdefiniowanych kryteriów. To ocena wykonania programów polegająca na zestawieniu rezultatów faktycznych z planowanymi oraz poniesionych środków z efektami. Realizacja Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych przyczyni się do wdrożenia w  gminie Osiek nowoczesnego modelu polityki społecznej. Wyniki oceny zostaną przedstawione w formie raportu, opracowanego na podstawie danych zgromadzonych przez system monitoringu oraz analiz dokonanych przez Urząd Gminy oraz GOPS.

            Osobami, które są odpowiedzialne za ewaluację Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Urzędzie Gminy są: kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Sekretarz Gminy, którzy będą ściśle współpracować z Radą Gminy i jej komisjami. Odpowiedzialność za rozpowszechnianie informacji o realizowanych projektach oraz wynikach spoczywa na Sekretarzu Gminy. Jego podstawowym zadaniem jest rozpowszechnianie informacji o Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na szczeblu gminnym i ponadgminnym. Osoby i instytucje odpowiedzialne za wykonywanie poszczególnych zadań mają obowiązek rozpowszechniania informacji i promocji. Urząd spełnia również funkcję informacyjną, poprzez realizację strategii informacyjnej, której zadaniem jest:

• zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o  możliwościach uzyskania wsparcia w ramach funduszy strukturalnych dla wszystkich grup docelowych na terenie Gminy,
• zapewnienie informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz obowiązujących w tym zakresie procedurach,
• zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie Gminy,
• zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie Strategii w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia,
• wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji Strategii.

Sukces realizacji zapisów Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych zależy od wielu czynników – tych wewnętrznych i zewnętrznych. Największym niebezpieczeństwem jest zahamowanie rozwoju gospodarczego kraju i osłabienie tendencji wzrostowych. Zwiększenie poziomu dochodów ludności jest najlepszym gwarantem rozwiązywania problemów społecznych, jakimi są bezrobocie, ubóstwo i alkoholizm.

Przygotowana Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Osiek powinna przyczynić się do celowego i systematycznego dążenia do osiągnięcia wytyczonych celów i priorytetów odnośnie rozwiązywania istniejących lokalnych problemów społecznych. Realizacja wytycznych Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych powinna zminimalizować źródła zagrożenia bezpieczeństwa socjalnego i na eliminację tych zagrożeń w przyszłości. Realizacja przyjętej Strategii powinna pozwolić gminie na ograniczenie wydatków na szeroko rozumianą pomoc społeczną i przekazanie większej ilości nakładów na modernizację i rozwój. Wykonanie założeń Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wymaga zaangażowania całej wspólnoty. Duże znaczenie w tej kwestii ma również wsparcie instytucji pożytku publicznego, kościoła czy władz szczebla powiatowego i wojewódzkiego.