środa, 10 lipca 2013

Ochrona stosunku pracy radnego



Zgodnie z brzmieniem art. 25 ust. 2 rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem. Rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia, związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. Z brzmienia drugiego zdania cytowanego ustępu należy wnosić, że rada nie może wyrazić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli przesłanki dotyczące konkretnej sytuacji uzasadniają domniemanie, że przyczyny zwolnienia mają związek ze zdarzeniami związanymi z wykonywaniem przez radnego mandatu przy czym nie ma tu znaczenia, czy zakład pracy radnego znajduje się na terenie gminy, w której radny dzierży mandat. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w 1997 r. stwierdzając, że sugestia, że stosunek pracy radnego podlega ochronie tylko wtedy, gdy praca jest wykonywana na terenie gminy, w której pracownik pełni funkcję radnego, nie znajduje oparcia w przepisach ani w orzecznictwie.[1]
Należy jednak mieć na uwadze, że powyższy zapis dotyczy tylko i wyłącznie zatrudnionych w ramach stosunku pracy, co oznacza, że ochroną wynikającą z art. 25 nie są objęci zatrudnieni pozostający w stosunkach służbowych, do których zaliczani są m.in. policjanci, zawodowi wojskowi, strażacy itp. W obu zdaniach przywoływanego przepisu jego treść odnosi się jednoznacznie do rozwiązania z radnym stosunku pracy, a więc do pojęcia, które w świetle art. 2 kodeksu pracy oraz przepisów zamieszczonych w jego dziale drugim ma zdefiniowaną treść. Chodzi tu o stosunek pracy o charakterze cywilnoprawnym, jaki powstaje na podstawie umowy o pracę lub w wyniku powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę.[2] 
Zupełnie wyjątkowa sytuacja będzie miała miejsce wówczas, gdy uzasadnione stanie się rozwiązanie stosunku pracy powstałego w drodze wyboru. Wójtowie, burmistrzowie i ich zastępcy zazwyczaj powoływani są spośród radnych i stąd pytanie, czy rozwiązanie z nimi stosunku pracy z wyboru wskutek wygaśnięcia mandatu wymaga dodatkowych czynności w przedmiocie rozwiązania tego stosunku. Art. 28d określa warunki na jakich może nastąpić odwołanie wójta lub burmistrza. NSA jednoznacznie stwierdził, że w takim wypadku nie ma zastosowania art. 25 Ustawy. Wymóg aby przed ich odwołaniem rada gminy musiała wyrazić zgodę jest nie do spełnienia ze względu na drugie zdanie art. 25 ust. 2. Nie ulega wątpliwości, że nawet niewywiązywanie się z obowiązków należących do wójta, burmistrza i ich zastępcy należałoby do pojęcia zdarzeń związanych z wykonywaniem przez radnego mandatu, eliminującego możność wyrażenia takiej zgody[3].
Oznacza to, i jest zrozumiałe, że ochrona określona w art. 25 nie ma charakteru bezwzględnego. Nie ulega jednak wątpliwości, że ma zastosowanie do stosunków pracy wynikających z powołania. Zagadnienia te budziły wiele wątpliwości i sporów. Częstokroć pracodawcy nawet nie pytali rad gmin o zgodę na odwołanie osoby będącej radnym ze stanowiska uważając, że kodeks pracy w art. 69 pkt 1 wyłączając przy stosunkach pracy na podstawie powołania stosowanie trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę wyłącza także szczególną ochronę radnych przewidzianą w art. 25 ust. 2 ustawy samorządowej. Radni byli odwoływani bez zwracania się do rady o wyrażenie stanowiska a tym samym pozbawieni byli realnej ochrony przysługującej im z woli Ustawodawcy. Problem został rozwiązany po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwrócił się do SN z wnioskiem o podjęcie uchwały wyjaśniającej powyższe wątpliwości. Uchwała taka zapadła w 1992 r. a SN rozstrzygnął, że art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym ma zastosowanie do pracowników, z którymi nawiązano stosunek pracy na podstawie powołania.

[1] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 1997 r. OSNAP 1998/6/182
[2] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 1997 r. ONSA 1998/1/18
[3] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 czerwca 1995 r. ONSA 1996/2/93
w Warszawie

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz